Planujesz wędrówkę po górach i zastanawiasz się nad wyposażeniem? Coraz częściej na szlakach można spotkać turystów używających kijków. Czy to tylko moda, czy faktycznie przydatny sprzęt? Prawidłowo dobrane i używane kijki trekkingowe w góry mogą znacząco wpłynąć na komfort i bezpieczeństwo Twojej wycieczki. Pomagają utrzymać równowagę na trudnym terenie, odciążają stawy kolanowe i kręgosłup, szczególnie podczas schodzenia, a także angażują do pracy górne partie ciała, poprawiając wydolność. Czy wiesz jednak, na co zwrócić uwagę przy ich wyborze i jak efektywnie wykorzystać ich potencjał podczas marszu? Ten artykuł rozwieje Twoje wątpliwości i pomoże wybrać odpowiednie kijki w góry.
Dlaczego warto zabrać kije trekkingowe w góry?
Decyzja o zabraniu kijków na górską wędrówkę przynosi wiele korzyści. Przede wszystkim, zapewniają one dodatkowe dwa punkty podparcia, co znacząco zwiększa stabilność, zwłaszcza na nierównych, kamienistych czy śliskich ścieżkach. To mniejsze ryzyko poślizgnięcia się i upadku. Podczas podejść, kije trekkingowe pozwalają przenieść część wysiłku na ramiona, odciążając nogi i poprawiając rytm marszu. Jednak ich największą zaletę odczuwa się podczas zejść. Amortyzują one uderzenia, redukując obciążenie stawów kolanowych i skokowych nawet o kilkadziesiąt procent. Dzięki temu zmniejsza się ryzyko kontuzji i bólu po długim dniu na szlaku. Używanie kijków poprawia także postawę i może pomóc w utrzymaniu równego tempa marszu.
Rodzaje kijków trekkingowych – składane czy teleskopowe?
Wybierając kijki na https://www.polarsport.pl/akcesoria/kije.html, natrafisz głównie na dwa podstawowe typy konstrukcji, różniące się sposobem regulacji długości i składania:
- Kijki teleskopowe: To najpopularniejszy rodzaj. Składają się z 2-3 segmentów, które wsuwają się jeden w drugi. Długość reguluje się poprzez wysuwanie segmentów i blokowanie ich za pomocą systemu wewnętrznego (skręcanego) lub zewnętrznego (zatrzaskowego, np. typu FlickLock). Są uniwersalne, pozwalają precyzyjnie dopasować długość do wzrostu i nachylenia terenu. Po złożeniu są stosunkowo kompaktowe. W tej kategorii znajdziemy zarówno podstawowe modele, jak i zaawansowane lekkie kije trekkingowe.
- Kijki trekkingowe składane (segmentowe): Ich konstrukcja przypomina sondę lawinową. Składają się z kilku krótkich segmentów połączonych wewnętrzną linką. Aby je rozłożyć, wystarczy pociągnąć za odpowiedni segment, aż całość się zablokuje. Są zazwyczaj lżejsze i składają się do mniejszych rozmiarów niż teleskopowe, co ułatwia ich transport przytroczonych do plecaka. Mogą mieć ograniczoną możliwość regulacji długości lub być dostępne w stałych rozmiarach. To często wybierane kijki trekkingowe składane lekkie, popularne wśród osób ceniących minimalizm i niską wagę ekwipunku.
Istnieją również kijki jednoczęściowe, ale ze względu na brak możliwości regulacji i trudności w transporcie, są rzadziej wybierane do turystyki górskiej. Wybór między kijkami teleskopowymi a składanymi zależy od indywidualnych preferencji dotyczących wagi, rozmiaru po złożeniu i sposobu regulacji.
Materiały konstrukcyjne: Aluminium kontra karbon
Materiał, z którego wykonane są trzonki kijków, ma bezpośredni wpływ na ich wagę, wytrzymałość i cenę. Dwa dominujące materiały to:
- Aluminium: Kijki aluminiowe są wytrzymałe i stosunkowo tanie. Dobrze znoszą obciążenia i są mniej podatne na złamania przy nagłym uderzeniu czy zaklinowaniu między skałami – aluminium ma tendencję do wyginania się, a nie pękania. Są jednak nieco cięższe od kijków karbonowych. To dobry wybór dla większości turystów, szukających niezawodnego sprzętu w rozsądnej cenie.
- Włókno węglowe (karbon): Główną zaletą kijków karbonowych jest ich niska waga. Kijki trekkingowe karbonowe są znacznie lżejsze od aluminiowych, co docenią osoby pokonujące długie dystanse lub ultramaratończycy górscy. Karbon doskonale tłumi drgania, co zwiększa komfort użytkowania. Jest jednak materiałem sztywniejszym i bardziej kruchym – przy silnym uderzeniu lub zaklinowaniu może pęknąć. Kijki z włókna węglowego są też zazwyczaj droższe. Czasami spotyka się modele kompozytowe, łączące zalety obu materiałów (np. górne segmenty z karbonu, dolny z aluminium).
Kluczowe elementy kijków trekkingowych – na co zwrócić uwagę?
Poza rodzajem i materiałem, przy wyborze kijków warto przyjrzeć się ich poszczególnym elementom:
- Rękojeść: Powinna być ergonomiczna i dobrze leżeć w dłoni. Wykonuje się je z korka (dobrze wchłania wilgoć, dopasowuje się do dłoni, ale może być mniej trwały), pianki EVA (lekka, miękka, dobrze amortyzuje, nie chłonie wody) lub gumy (trwała, dobra przyczepność, ale może powodować odparzenia przy gołej dłoni). Niektóre modele mają przedłużoną rękojeść, co ułatwia szybką zmianę chwytu na trawersach bez konieczności regulacji długości kijków. Dostępne są też kijki trekkingowe damskie z profilowanymi, mniejszymi rękojeściami.
- Paski nadgarstkowe: Pomagają odciążyć dłonie i zapewniają pewniejszy chwyt. Powinny być regulowane i wykonane z miękkiego, nieocierającego materiału. Prawidłowe użycie pasków jest ważne dla efektywnego wykorzystania kijków.
- System blokady (w kijkach teleskopowych):
- Wewnętrzny (skręcany): Lekki, schowany wewnątrz kijków. Może być jednak bardziej podatny na awarie przy zabrudzeniu i trudniejszy w obsłudze w rękawiczkach lub przy niskich temperaturach.
- Zewnętrzny (zatrzaskowy/klamrowy): Bardziej niezawodny, łatwiejszy i szybszy w obsłudze, nawet w grubych rękawicach. Uważany za pewniejszy, choć minimalnie cięższy i bardziej wystający na zewnątrz.
- Grot (widia): Końcówka kijka mająca bezpośredni kontakt z podłożem. Najczęściej wykonana jest z twardego i wytrzymałego węglika spiekanego (widii), który zapewnia dobrą przyczepność na skale czy lodzie. Groty są elementem wymiennym.
- Talerzyki: Nakładane na końcówkę kija, zapobiegają zapadaniu się kijków w miękkim podłożu (błoto, piasek) lub śniegu. Mniejsze talerzyki letnie są standardem, na zimę warto zaopatrzyć się w większe talerze śnieżne.
- Gumowe końcówki (nakładki): Przydatne podczas marszu po twardych, płaskich nawierzchniach (np. asfalt, chodnik), aby zredukować hałas i ścieranie się grotów. Czasem stanowią element wyposażenia, czasem trzeba je dokupić osobno jako koncowki do kijkow trekkingowych.
Jak dobrać odpowiednią długość kijków?
Prawidłowa długość kijków jest istotna dla komfortu i efektywności. Ogólna zasada mówi, że trzymając kijek pionowo przed sobą (grot oparty o podłoże), ramię w łokciu powinno być zgięte pod kątem około 90 stopni.
W przypadku kijków teleskopowych lub składanych z regulacją, długość można dostosować:
- Na podejściach: Skróć kijki o kilka centymetrów (5-10 cm), aby ułatwić sobie podpieranie się i pchanie w górę.
- Na zejściach: Wydłuż kijki o kilka centymetrów (5-10 cm), aby zapewnić sobie stabilne podparcie dalej z przodu i lepiej amortyzować uderzenia.
- Na trawersach: Można skrócić kijek trzymany po stronie stoku, a wydłużyć ten od strony doliny, lub skorzystać z przedłużonej rękojeści, chwytając jeden kijek niżej.
Dla osób o standardowym wzroście często stosuje się wzór: wzrost (w cm) x 0.68. Jednak jest to tylko wartość orientacyjna i najlepiej dobrać długość metodą próby z kątem 90 stopni w łokciu.
Prawidłowa technika używania kijków górskich
Aby w pełni wykorzystać zalety kijków, warto poznać podstawy techniki ich używania:
- Paski nadgarstkowe: Włóż dłoń w pasek od dołu, a następnie chwyć rękojeść tak, aby pasek opierał się na nadgarstku. Pozwala to na luźniejsze trzymanie rękojeści i efektywne przenoszenie siły.
- Marsz po płaskim terenie: Używaj kijków naprzemiennie, jak podczas naturalnego ruchu ramion – lewa noga i prawy kijek do przodu, potem prawa noga i lewy kijek. Kijki powinny być wbijane mniej więcej na wysokości tylnej stopy.
- Podejścia: Skróć kijki. Wbijaj je przed sobą, po bokach ciała, i używaj ich do „”pchania”” się w górę, angażując mięśnie ramion i pleców. Można też wbijać oba kijki jednocześnie i podciągać się na nich.
- Zejścia: Wydłuż kijki. Wbijaj je przed sobą, aby stworzyć stabilne punkty podparcia i amortyzować uderzenia, przenosząc część ciężaru ciała na ramiona. Stawiaj kroki ostrożnie, kontrolując równowagę.
Konserwacja kijków trekkingowych
Aby kijki trekkingowe w góry służyły długo i niezawodnie, warto o nie dbać:
- Po każdej wycieczce, zwłaszcza w błotnistych lub piaszczystych warunkach, oczyść kijki. Jeśli masz kijki teleskopowe, rozłóż je na segmenty i przetrzyj wilgotną szmatką, usuwając brud, szczególnie z okolic mechanizmów blokujących.
- Dokładnie wysusz kijki przed schowaniem, zwłaszcza jeśli były używane w deszczu lub mokrym śniegu. Przechowuj je rozsunięte lub luźno skręcone, aby zapewnić cyrkulację powietrza i zapobiec korozji czy „”zapieczeniu”” mechanizmów.
- Regularnie sprawdzaj stan grotów, talerzyków i gumowych końcówek. W razie zużycia wymień je na nowe.
- Od czasu do czasu można delikatnie przesmarować mechanizmy blokujące (zwłaszcza wewnętrzne), używając specjalnych środków lub np. smaru silikonowego, ale z umiarem, aby nie przyciągać brudu.
Pamiętaj, że odpowiednio dobrane i zadbane kije trekkingowe to inwestycja w Twój komfort i bezpieczeństwo na górskich szlakach. Niezależnie czy wybierzesz kijki trekkingowe składane, czy teleskopowe, aluminiowe czy karbonowe, ich świadome używanie z pewnością uprzyjemni Ci niejedną wędrówkę.
